Gout cấp tính gây ra các triệu chứng sưng, nóng đỏ và đau nhiều ở các khớp hay gặp ở nam giới trung niên và nữ giới sau mãn kinh. Nồng độ acid uric trong máu càng tăng thì số lần xuất hiện của Gout cấp tính càng nhiều. Bệnh này có thể điều trị nội khoa bằng thuốc, kết hợp với chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh. Tuy nhiên người bệnh không nên chủ quan mà cần hiểu rõ bệnh để chủ động ngăn ngừa chúng.
Gout cấp tính là gì?
Nguyên nhân
Bệnh gout cấp tính là một dạng viêm khớp do nồng độ acid uric trong máu tăng cao, dẫn đến sự kết tủa của tinh thể monosodium urat trong và xung quanh các khớp. Sự tích tụ này gây ra viêm sưng hoặc mạn tính tái phát và đau đớn dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm. Gout cấp tính thường xảy ra sau khi tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu purin (như thịt đỏ, nội tạng) hoặc uống nhiều rượu bia. Cảm xúc xao động mạnh, làm việc nặng nhọc trong thời gian dài, đi lại nhiều, chấn thương, nhiễm khuẩn… cũng là những yếu tố làm cơn đau xuất hiện. Sau một khoảng thời gian, cơn đau sẽ giảm dần và khớp sẽ trở lại trạng thái bình thường. Hầu hết những người mắc bệnh gout sẽ bị tái lại các cơn Gout cấp.
Triệu chứng
Người bệnh thường gặp phải các triệu chứng như đau đột ngột, sưng, nóng và đỏ quanh vị trí khớp viêm, ở một số trường hợp cũng có hiện tượng sinh nhiệt. Trong cơn đau, người bệnh có thể sốt cao lạnh run hoặc sốt vừa, sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu ít và đỏ.
Khớp bàn ngón chân cái là vị trí phổ biến nhất, nhưng gout cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác như đầu gối, mắt cá chân, bàn tay và cổ tay, khuỷu tay. Ít gặp hơn có thể kể đến khớp háng, khớp vai, khớp cùng chậu, khớp ức đòn, hoặc các khớp cột sống cổ. Cơn đau có khả năng khiến người bệnh tỉnh dậy vào ban đêm và khó để ngủ lại. Đồng thời làm giảm biên độ hoạt động, hạn chế tương đối chuyển động của người bệnh trong sinh hoạt thường ngày.
Bệnh gout cấp tính có thể tấn công mọi đối tượng và nhóm tuổi, nhưng phổ biến hơn ở nam giới trung niên và phụ nữ sau mãn kinh. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và gây ra biến chứng nguy hiểm.
Cơn gout cấp tính kéo dài từ 5-7 ngày và thường tái phát, có thể xảy ra từ 1-2 lần mỗi năm hoặc hơn. Sau đó khoảng cách giữa các cơn ngắn lại, nhưng cũng có thể tới trên 10 năm mới tái phát.
Để giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần kiểm soát lượng acid uric trong máu thông qua chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt hợp lý. Điều này bao gồm việc tránh các thực phẩm giàu purin, giảm tiêu thụ rượu bia, và duy trì một lối sống lành mạnh. Hiện nay, chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn bệnh gout, nhưng việc điều trị kịp thời có thể giúp kiểm soát bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.
>>> Tham khảo thêm: Chung sống với gout mạn tính: Làm sao để kiểm soát cơn đau
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị Gout cấp tính
Bệnh gout cấp tính có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, nhưng một số yếu tố nguy cơ sau đây có thể làm tăng khả năng mắc bệnh:
Chế độ dinh dưỡng giàu purin: Acid uric được sản xuất từ purin, một chất có trong nhiều loại thực phẩm như thịt đỏ, các loại hạt và rượu bia. Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu purin hoặc lạm dụng rượu bia làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
- Di truyền gia đình: Người có tiền sử gia đình bị gout hoặc các bệnh lý cơ xương khớp dễ bị mắc gout cấp hơn. Một số thể gout liên quan đến gen và có thể di truyền.
- Thói quen sinh hoạt: Những người có chế độ dinh dưỡng kém khoa học, sử dụng nhiều thực phẩm đã qua chế biến, thực phẩm có hàm lượng fructose cao, và thường xuyên uống rượu bia có nguy cơ cao mắc gout.
- Cân nặng: Thừa cân, béo phì và rối loạn chuyển hóa cũng làm tăng nguy cơ.
- Sử dụng thuốc không đúng cách: Việc sử dụng một số loại thuốc không kê toa, như thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp, hoặc dùng sai liều lượng có thể gây tăng nồng độ acid uric trong máu, dẫn đến gout cấp.
- Các bệnh lý khác: Các bệnh lý như suy tim sung huyết, tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh thận mạn tính và ung thư máu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout cấp tính.
- Độ tuổi và giới tính: Bệnh gout thường xuất hiện nhiều hơn ở nam giới và phụ nữ sau mãn kinh. Tuy nhiên, bất kỳ ai cũng có thể bị gout nếu có các yếu tố nguy cơ.
Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ giúp bạn chủ động phòng ngừa và kiểm soát bệnh gout cấp tính, đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Biến chứng có thể gặp khi bị Gout cấp tính
Bệnh gout cấp tính có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến khớp mà còn nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến mà người bệnh cần lưu ý:
- Tổn thương khớp: Viêm khớp do gout cấp tính có thể dẫn đến biến dạng khớp, dính khớp, đau nhức và hạn chế khả năng vận động. Khớp bị viêm sưng, đỏ và đau dữ dội, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
- Các bệnh về thận: Tinh thể urat có thể tích tụ trong đường tiết niệu và gây ra sỏi thận. Sỏi thận do muối urat gây nên có thể làm tổn thương thận, gây viêm nhiễm và để lại sẹo. Việc điều trị gout cấp tính kịp thời giúp giảm nguy cơ mắc sỏi thận.
- Ngoài ra, rối loạn chức năng thận tiến triển không được điều trị có thể dẫn đến tắc nghẽn thận và nhiễm trùng, gây suy thận hoặc nhiễm độc thận. Người bệnh có thể mắc bệnh thận mạn tính do acid uric không được lọc hết.
- Tăng huyết áp: Nồng độ acid uric cao có mối liên hệ với huyết áp. Khi nồng độ acid uric tăng, áp suất và lưu lượng máu thay đổi, gây ra huyết áp cao. Người bệnh gout cấp cần kiểm soát nồng độ acid uric để tránh tăng huyết áp.
- Tiểu đường: Bệnh gout có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường (đái tháo đường). Các bác sĩ chỉ ra rằng đái tháo đường có mối liên hệ chặt chẽ với gout. Người bệnh cần điều trị gout cấp tính kịp thời và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa biến chứng này.
- Tăng lipid máu: Sự tăng cao bất thường của acid uric có thể gây ra rối loạn lipid máu, dẫn đến tăng lipid máu. Người bệnh gout cần duy trì lối sống lành mạnh để kiểm soát nồng độ lipid trong máu.
- Bệnh tim mạch: Mặc dù gout cấp tính không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tim mạch, nhưng người bị gout có nguy cơ đau tim và đột quỵ cao gấp đôi so với người không bị gout. Đặc biệt, người cao tuổi và có bệnh sử tim mạch dễ gặp rủi ro tử vong do suy tim.
- Suy gan: Suy gan có thể phát triển từ gout do sự thay đổi hàm lượng acid uric trong máu ảnh hưởng đến chức năng gan. Người bệnh cần kiểm soát nồng độ acid uric để phòng ngừa biến chứng này.
Những biến chứng này không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc điều trị kịp thời và duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh là cần thiết để kiểm soát bệnh gout cấp tính và ngăn ngừa biến chứng.
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán gout cấp tính
Chẩn đoán gout cấp tính đòi hỏi bác sĩ khai thác kỹ lưỡng triệu chứng lâm sàng và sử dụng các phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng. Điều quan trọng là người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin về triệu chứng, như đau và sưng khớp, cũng như tần suất xuất hiện triệu chứng để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác và nhanh chóng.
Quy trình chẩn đoán gout cấp tính bao gồm:
- Khám tổng quát: Bác sĩ tiến hành khám tổng quát, đánh giá sức khỏe toàn diện và thăm khám triệu chứng lâm sàng. Bước này giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân gây đau khớp khác như viêm khớp, nhiễm trùng, hay chấn thương.
- Xét nghiệm dịch khớp: Đây là phương pháp ưu tiên để chẩn đoán gout cấp tính. Bác sĩ rút chất nhờn tại vị trí khớp bị đau và kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm tinh thể acid uric.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ acid uric trong máu cùng các chỉ số viêm cấp tính như CRP, tốc độ máu lắng. Xét nghiệm máu cũng giúp đánh giá chức năng gan, thận.
- Chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp hình ảnh học như chụp X-quang, CT cắt lớp hoặc siêu âm. Siêu âm khớp có độ nhạy cao hơn chụp X-quang trong việc phát hiện sự lắng đọng urat trên sụn khớp và các hạt tophi. Chụp CT năng lượng kép (DECTs) được sử dụng để phát hiện lắng đọng acid uric trong các trường hợp chẩn đoán chưa xác định rõ.
- Xét nghiệm công thức máu: Đánh giá số lượng bạch cầu, hồng cầu, và các chỉ số phản ứng viêm trong máu.
Những phương pháp này giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện về tình trạng của khớp và xác định chính xác nguyên nhân gây viêm khớp. Việc chẩn đoán sớm và chính xác giúp người bệnh gout cấp tính nhận được liệu pháp điều trị phù hợp.
Cách điều trị gout cấp tính hiệu quả
Gout là một dạng bệnh lý gây ra sự rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, và hiện nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, việc duy trì lượng acid uric trong cơ thể ở mức cho phép giúp kiểm soát bệnh và hạn chế các đợt gout bùng phát. Điều này yêu cầu người bệnh phải có ý thức giữ lối sống lành mạnh và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học.
Điều trị gout cấp tính tập trung vào việc chấm dứt cơn gout cấp tính bùng phát và ngăn ngừa sự lắng đọng của tinh thể urat từ acid uric dư thừa. Ở một số trường hợp, người bệnh cần kết hợp điều trị các bệnh lý liên quan như cao huyết áp, tăng lipid máu, béo phì để quá trình điều trị được diễn ra tối ưu.
Cụ thể, điều trị nội khoa bằng đường uống là chủ yếu. Phác đồ này được kê toa dựa trên triệu chứng lâm sàng của từng người bệnh, nhằm giảm dần các triệu chứng và cơn đau gout.
Những phương pháp điều trị bệnh gout cấp tính thường được áp dụng bao gồm:
- Sử dụng thuốc chống viêm: Bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc steroid để giảm viêm và đau.
- Sử dụng Colchicin: Một loại thuốc giúp giảm viêm trong các cơn gout cấp tính.
- Chườm lạnh khớp đau: Giảm sưng và đau bằng cách chườm lạnh vùng khớp bị viêm.
- Kiểm soát chế độ ăn uống: Giảm hoặc ngừng tiêu thụ các đồ uống có cồn, rượu bia và thực phẩm giàu purin. Chế độ ăn ít purin khuyến khích tiêu thụ ít thực phẩm như thịt đỏ, hải sản, rượu, nấm.
Ngoài ra, điều quan trọng nhất trong quá trình điều trị gout cấp tính và duy trì lượng acid uric trong máu là chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh. Kết hợp điều trị các bệnh lý liên quan như tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa và béo phì cũng rất quan trọng.
Lối sống phòng ngừa gout cấp tính
Phòng ngừa bệnh gout cấp tính cần giảm thiểu tinh thể urat trong cơ thể bằng cách duy trì nồng độ acid uric ở mức thích hợp. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh. Một nền sức khỏe tốt được xây dựng bởi thói quen sinh hoạt khoa học, chọn lọc thực phẩm ăn uống và duy trì lối sống tích cực.
Các phương pháp giúp phòng ngừa bệnh gout cấp tính bao gồm:
- Chế độ dinh dưỡng: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu purin như động vật có vỏ, thịt đỏ và nội tạng động vật. Tránh sử dụng đồ uống có cồn, đặc biệt là rượu bia. Chế độ ăn ít purin sẽ giúp giảm lượng acid uric trong cơ thể.
- Hoạt động thể chất: Người trưởng thành nên duy trì hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Hoạt động thể chất giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác như bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường.
- Duy trì cân nặng lý tưởng: Thừa cân hoặc béo phì làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là các khớp chịu trọng lượng như hông và đầu gối. Duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giảm đau, cải thiện chức năng khớp và làm chậm sự tiến triển của bệnh viêm khớp.
- Bảo vệ khớp: Chọn các hoạt động dễ dàng và phù hợp cho khớp như đi bộ, đi xe đạp và bơi lội. Những hoạt động này ít có nguy cơ chấn thương và không gây vặn xoắn hoặc áp lực quá nhiều lên khớp.
- Uống đủ nước: Uống từ 2 – 3 lít nước mỗi ngày, nước lọc hoặc các loại nước chứa kiềm để tăng đào thải acid uric.
- Hạn chế sử dụng thuốc không kê toa: Tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là thuốc lợi tiểu có thể làm tăng nồng độ acid uric trong máu.
- Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Sử dụng các thuốc hạ acid uric theo chỉ định của bác sĩ là điều quan trọng. Phác đồ điều trị này cần tuân thủ lâu dài để kiểm soát bệnh hiệu quả.
- Chăm sóc bằng Chiropractic tại iCCARE: Phương pháp Chiropractic giúp nắn chỉnh cột sống và các khớp về vị trí tối ưu, kích thích khả năng tự phục hồi của cơ thể. Kết hợp vật lý trị liệu bằng thiết bị công nghệ cao giúp giảm đau và phục hồi chức năng khớp, thiết kế các bài tập phù hợp, và đưa ra lời khuyên dinh dưỡng từ chuyên gia.
Đội ngũ chuyên gia tại iCCARE luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe khớp và duy trì chất lượng cuộc sống. Nếu bạn đang gặp vấn đề với bệnh gout hoặc cần tư vấn về các phương pháp điều trị, đừng ngần ngại liên hệ với iCCARE qua hotline 096 393 1999 để được tư vấn và đặt lịch thăm khám.
>>> Xem thêm: Cách điều trị Gout (Gút) theo phác đồ điều trị mới nhất: Giảm đau nhanh và hiệu quả
