Trật khớp gối là chấn thương nguy hiểm không thể xem nhẹ. Khớp gối bị trật để lâu sẽ để lại nhiều di chứng, thậm chí có nguy cơ phải cắt cụt chi nếu bị tắc nghẽn mao mạch chân. Do ít phổ biến và thường bị nhầm lẫn với tình trạng trật khớp bánh chè nên không phải ai cũng hiểu rõ trật khớp gối nguy hiểm như thế nào. Bài viết của iCCARE sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu của trật khớp gối để có cách điều trị kịp thời và hiệu quả.
Trật khớp gối là gì?
Cấu tạo khớp gối bao gồm xương đùi, xương bánh chè và xương chày. Khớp gối được bao bọc bởi hệ thống dây chằng, bao khớp và bao hoạt dịch để thực hiện bôi trơn, giúp hệ thống cơ xương quanh khớp chuyển động ổn định, trơn tru và nhịp nhàng.
Trật khớp gối là tình trạng sai lệch cấu trúc xương ở đầu gối, cụ thể là xương chày và xương đùi lệch khỏi vị trí ban đầu. Điều này gây mất tiếp xúc giữa các xương, gây ra cơn đau đớn, làm mất khả năng cử động khớp gối tạm thời và nguy cơ tổn thương nghiêm trọng cho khớp gối như dị dạng khớp, cứng khớp mạn tính, nhiễm trùng khớp nếu không điều trị kịp thời.
Đây thường là hậu quả của một lực rất mạnh đập vào đầu gối trong khi đầu gối đang bị gập lại, với một số ít trường hợp trật khớp gối bẩm sinh. Đôi khi, tình trạng này có thể bị nhầm lẫn với trật khớp xương bánh chè. Người bệnh có thể nhìn thấy tình trạng khớp lệch bằng mắt thường. Trật khớp thường đi kèm tổn thương các cơ quan bảo vệ khớp như dây chằng, bao khớp hay gân cơ, đôi khi ảnh hưởng đến mạch máu, thần kinh quanh khớp. Trong trường hợp tổn thương nặng, người bị thương có thể cần phải cắt cụt chân nếu không thể phục hồi lưu thông máu để nuôi dưỡng các chi.
Do đó, việc phát hiện, điều trị sớm và đúng cách là rất quan trọng để hạn chế tối đa các biến chứng nghiêm trọng. Để xác định đúng vấn đề người bệnh gặp phải, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, CT hoặc MRI để kiểm tra những tổn thương ở dây chằng, sụn và gân.
Các kiểu trật khớp gối
Trật khớp gối ra phía trước
Trật khớp gối ra trước là loại trật khớp phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ lên đến 50% trường hợp. Khi bị trật khớp gối ra phía trước, dây chằng chéo sau thường bị đứt do biến dạng cấu trúc. Các chấn thương khác có thể xảy ra cùng lúc bao gồm đứt động mạch khoeo (50%) và tổn thương mạch máu (40%).
Trật khớp gối ra phía sau
Tình trạng này tương tự như trật khớp gối ra phía trước. Chấn thương thường là hậu quả từ một lực mạnh hướng về phía sau. Trật khớp đầu gối ra phía sau dễ xảy ra hơn ở người béo phì do khớp gối vốn không vững chắc như người khỏe mạnh. Những tổn thương kèm theo thường thiên về tổn thương mạch máu.
Trật khớp gối ra ngoài
Trật khớp ra ngoài ít gặp hơn, nguyên nhân thường là do va chạm mạnh tại mặt bên của đầu gối khiến khớp bị xô ra bên ngoài. Loại tai nạn này thường gặp ở những vận động viên, đặc biệt là các môn thể thao dùng sức mạnh thân dưới và có tính chất va chạm.
Trật khớp gối vào trong
Tình trạng này có tính chất giống với trật khớp ra ngoài, nhưng lực tác động xảy ra ở mặt bên phía ngoài của đầu gối. Khớp gối vốn được bảo vệ bởi hệ dây chằng, gân và bao hoạt dịch. Khi lực tác động mạnh vượt qua giới hạn mà hệ thống dây chằng, gân có thể giữ được khớp gối, sẽ gây ra trật khớp gối vào trong. Nguyên nhân có thể do lực đá từ bên ngoài hoặc va đập mạnh với vật cứng.
Trật khớp gối thể phối hợp
Người bệnh được xác định bị trật khớp thể phối hợp khi cùng lúc có nhiều hơn một loại trật khớp nêu trên. Thể phối hợp tiềm ẩn các biến chứng nghiêm trọng nhiều hơn so với người chỉ bị một loại trật khớp.
Trật khớp gối bẩm sinh
Trật khớp gối bẩm sinh với khớp gối trật ra trước kèm gối duỗi quá mức là tình trạng hiếm gặp. Bệnh có thể xuất hiện ở hội chứng Larsen, với nhiều khớp trật bẩm sinh, trong đó có khớp gối. Đây là một tình huống khẩn cấp và cần được điều trị nhanh chóng bằng cách đặt nẹp uốn giúp dần phục hồi và cải thiện chức năng của đầu gối.
Dấu hiệu trật khớp gối
Trật khớp gối là chấn thương nghiêm trọng thể hiện rõ ràng nhất qua việc khớp bị biến dạng và có thể quan sát bằng mắt thường. Một số người bệnh có hiện tượng đầu gối tự trở về vị trí bình thường trước khi đến khám với bác sĩ, nhưng tình trạng sưng tấy và đau nhói tại khớp vẫn không biến mất, điều này cho thấy tổn thương chưa được khỏi.
Dưới đây là một số triệu chứng để người bệnh nhận biết được trật khớp đầu gối:
- Đau không ngừng, vượt ngoài ngưỡng chịu đựng. Người bệnh hầu như không thể cử động hay duỗi thẳng chân.
- Đầu gối có tình trạng mất vững, không ổn định.
- Khớp gối sưng tấy và bầm tím nghiêm trọng.
- Phạm vi chuyển động đầu gối bị thu hẹp, người bệnh khó thực hiện các chuyển động đơn giản như đi lại.
- Khả năng vận động bị suy giảm, các cơn đau nhức trở nên nặng hơn khi hoạt động, dù chỉ là thao tác đơn giản như đứng thẳng hoặc đi bước nhỏ.
Nguyên nhân trật khớp gối
Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra trật khớp gối:
Té ngã
Té ngã sinh hoạt có khả năng gây ra trật khớp thường là té ngã từ trên cao như ngã cầu thang, ngã bật ngửa ra sau với một lực mạnh hoặc ngã từ trên ghế cao. Khi té ngã, đầu gối thường là bộ phận tiếp đất đầu tiên và chịu lực tác động nặng nhất, dẫn đến trật khớp gối. Người cao tuổi là đối tượng có nguy cơ cao do bị té ngã trong sinh hoạt, bởi sự thoái hóa tự nhiên của khớp gối và tình trạng mất vững.
Tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông đột ngột khiến đầu gối va đập mạnh vào bề mặt cứng, gây trật khớp gối. Tuy không phải tất cả các tai nạn giao thông đều gây ra trật khớp gối, nhưng đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các va chạm mạnh, làm tổn thương khớp gối và các cấu trúc quanh khớp.
Trật khớp gối khi chơi thể thao
Chấn thương thể thao thường xảy ra khi vận động viên ngã trong tư thế đầu gối cong hoặc duỗi quá mức, dẫn đến chấn thương mạnh ở đầu gối và gây trật khớp.
Động tác vặn người quá mạnh
Động tác vặn người quá mạnh hoặc chuyển hướng di chuyển đột ngột cũng có khả năng cao khiến khớp gối bị trật.
>>> Tham khảo ngay: Gợi ý 6 bài tập thể dục cho người đau khớp gối hiệu quả
Trật khớp gối khi nào cần đi gặp bác sĩ?
Sự nguy hiểm của trật khớp gối: Trật khớp gối là một chấn thương nghiêm trọng, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tàn tật nếu xử lý trễ. Dù trật khớp gối nhẹ hay nặng đều có thể gây biến dạng cấu trúc khớp, làm chân bất động, mất khả năng đi lại tạm thời. Đồng thời, nó cũng có thể làm gián đoạn nguồn máu nuôi đến toàn bộ hệ cơ xương khớp tại đầu gối.
Nếu người bệnh không nhanh chóng đến bệnh viện và can thiệp khi khớp gối bị trật, nguy cơ phải cắt bỏ chi dưới và tàn tật vĩnh viễn sẽ tăng cao. Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp những biến chứng khác như máu đông tại tĩnh mạch, hội chứng chèn ép khoang cấp.
Khi đầu gối bị trật khớp, nhiều người thường chườm đá lên vùng bị thương và hạn chế đi lại. Mặc dù cách này có thể giúp giảm sưng đau tạm thời, nhưng nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng không mong muốn. Tốt nhất, bạn nên thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác và tìm ra hướng điều trị phù hợp.
Những biểu hiện cần đi khám ngay:
- Đau hoặc sưng quá mức sau một chấn thương nghiêm trọng.
- Đầu gối bị biến dạng.
- Tê chân.
- Không cảm nhận được nhịp đập ở chân.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc điều trị trật khớp gối, hãy thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi nhận thấy các dấu hiệu nghiêm trọng.
Các phương pháp điều trị trật khớp gối
Xử lý trật khớp gối tại nhà
Khi bị trật khớp gối, cần cố gắng giữ cho xương bánh chè ở đúng vị trí. Xương bánh chè là đoạn xương nhỏ nhô cao nhất ở đầu gối. Có thể cố định bằng nẹp và nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện để được can thiệp y khoa.
Sau khi sơ cứu và chẩn đoán trật khớp, cách điều trị sẽ được chỉ định dựa trên tình trạng cụ thể của khớp gối.
Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic
Phương pháp Trị liệu Thần kinh Cột sống, được ứng dụng rộng rãi tại Mỹ và nhiều nước châu Âu, đã chứng minh hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh lý cơ xương khớp, bao gồm trật khớp gối. Phương pháp này được áp dụng khi xương bánh chè vẫn còn nằm trên cấu trúc bình thường, mức độ nhẹ. Bằng cách sử dụng lực bàn tay phù hợp, các bác sĩ sẽ trực tiếp nắn chỉnh lại cấu trúc xương chày và xương đùi ở đầu gối, đưa chúng trở về đúng vị trí. Điều này không chỉ khôi phục chức năng vận động cho vùng khớp gối mà còn giúp cắt tận gốc cơn đau và ngăn ngừa tái đau trở lại.
Sau đó, đeo nẹp để cố định khớp đầu gối, ngăn tình trạng xương lệch về vị trí trật, đồng thời hỗ trợ đầu gối ổn định, nhanh hồi phục hơn.
Hiện nay, phòng khám iCCARE là một trong số ít đơn vị uy tín trong lĩnh vực Chiropractic được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép hoạt động. Với cơ sở vật chất hiện đại, tân tiến cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa dày dạn kinh nghiệm, iCCARE tự hào đã giúp điều trị thành công cho hàng ngàn bệnh nhân gặp vấn đề cơ xương khớp cấp, mãn tính nói chung và trật khớp gối nói riêng.
Đội ngũ bác sĩ quốc tế
Đội ngũ bác sĩ nước ngoài tại iCCARE là những chuyên gia Thần kinh cột sống đến từ nhiều quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, New Zealand đã được cấp phép hành nghề tại Việt Nam. Sự am hiểu chuyên môn và kinh nghiệm chuyên sâu của họ đã giúp đỡ cho hàng ngàn bệnh nhân gặp các vấn đề về cơ xương khớp.
Kết hợp vật lý trị liệu thiết bị công nghệ cao
Sau quá trình điều trị trật khớp gối bằng phương pháp Trị liệu Thần kinh Cột sống hoặc sau khi phẫu thuật, người bệnh vẫn cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu cho khớp gối nhằm giảm bớt và tránh tình trạng cứng khớp gối, đồng thời tăng cường sức mạnh cơ, hỗ trợ phục hồi chức năng của khớp gối hiệu quả.
Tại iCCARE, liệu trình luyện tập được kết hợp sử dụng với trang thiết bị hiện đại nhằm làm giảm đau, giảm sưng viêm và đẩy nhanh quá trình hồi phục của người bệnh như: Intelect Neo, tia Laser tần sóng cao,… có tác dụng kích thích các mô xương, tái tạo tế bào, từ đó hỗ trợ chữa lành các cơn đau hiệu quả, nhanh chóng. Điều này giúp quá trình phục hồi của người bệnh trở nên hiệu quả hơn.
Phẫu thuật
Để điều chỉnh sự sai lệch vị trí ở cấu trúc xương đùi, xương chày hoặc các tổn thương khác do chấn thương như gãy xương, rách dây chằng, tổn thương dây thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Mục đích của phẫu thuật là xử lý những tổn thương này và đưa khớp gối về lại vị trí cũ. Có hai phương pháp phẫu thuật chính:
Phẫu thuật nội soi: Được ưu tiên sử dụng để rút ngắn thời gian lành thương và giảm đau. Tuy nhiên, phương pháp này tùy thuộc vào độ phức tạp của trật khớp và các tổn thương đi kèm.
Phẫu thuật mở: Được chỉ định khi nội soi không khả thi hoặc tổn thương quá phức tạp.
Tuy nhiên, phẫu thuật không phải là lựa chọn hàng đầu cho việc điều trị trật khớp gối. Dù làm phẫu thuật mở hay nội soi, người bệnh đều có nguy cơ đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn như:
- Nhiễm trùng
- Cứng khớp mãn tính
- Sức khỏe và chức năng khớp đầu gối mất ổn định
- Khớp biến dạng vĩnh viễn (dị tật)
- Dây thần kinh xung quanh vô tình bị tổn thương
>>>Tham khảo ngay các mẹo chữa đau khớp gối:
Các bài thuốc chữa đau khớp gối bằng lá lốt đơn giản hiệu quả
Các mẹo chữa đau khớp gối bằng gừng đơn giản hiệu quả tại nhà
Trật khớp gối bao lâu thì khỏi?
Thời gian phục hồi sau chấn thương trật khớp gối phụ thuộc vào mức độ tổn thương mà người bệnh gặp phải. Trong trường hợp trật khớp đầu gối nhẹ, người bệnh có thể chỉ cần áp dụng các biện pháp như: nắn trật khớp gối, bó nẹp, nâng cao chân và chườm đá vết thương để giảm sưng. Những trường hợp này thường có khả năng hồi phục nhanh chóng và người bệnh vẫn có thể di chuyển bình thường.
Tuy nhiên, đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, như trật khớp đầu gối phần xương bánh chè, thời gian hồi phục có thể kéo dài lên đến 6 tuần. Để đảm bảo phục hồi hiệu quả và an toàn, người bệnh cần được bác sĩ kiểm tra và đánh giá kỹ lưỡng để xác định tình trạng tổn thương. Trong quá trình điều trị trật khớp gối, người bệnh sẽ được hướng dẫn thực hiện các bài tập vật lý trị liệu nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng và ngăn ngừa khả năng tái trật khớp.
Trật khớp đầu gối là một chấn thương nghiêm trọng, có khả năng dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như cắt bỏ chân nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách. Trong những trường hợp tổn thương nặng như gãy xương, tổn thương mạch máu hoặc dây thần kinh, phẫu thuật có thể là biện pháp cần thiết để phục hồi chức năng và cấu trúc của khớp gối.
Mọi câu hỏi của bạn về các bệnh lý xương khớp và dịch vụ của iCCARE CHIROPRACTIC CLINIC vui lòng liên hệ phòng khám qua hotline 096 393 1999 để được tư vấn cụ thể. Đặt lịch khám ngay hôm nay để nhận được sự tư vấn và điều trị kịp thời từ các chuyên gia hàng đầu.
