Bong gân cổ tay là một trong những chấn thương phổ biến, đặc biệt khi tham gia thể thao hoặc hoạt động thường ngày, gây ra đau nhức, sưng tấy, bầm tím và hạn chế khả năng vận động. Nếu không được điều trị kịp thời, bong gân cổ tay có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bong gân cổ tay thông qua bài viết dưới đây nhé!
Bong gân cổ tay là gì?
Bong gân cổ tay xảy ra khi dây chằng vùng cổ tay bị kéo giãn quá mức hoặc rách. Dây chằng là mô liên kết giữ ổn định các khớp, giúp cổ tay cử động linh hoạt. Khi dây chằng bị tổn thương, khả năng vận động cổ tay giảm, kèm theo đau nhức và sưng viêm.
Dựa vào mức độ tổn thương, bong gân cổ tay được chia làm 3 loại:
- Độ 1: Dây chằng bị kéo giãn nhẹ, không rách. Triệu chứng thường đau nhức khi cử động.
- Độ 2: Dây chằng rách một phần, hạn chế vận động nhẹ đến trung bình.
- Độ 3: Dây chằng rách hoàn toàn hoặc tách khỏi xương, cần can thiệp y tế hoặc phẫu thuật.
Nguyên nhân gây bong gân cổ tay
Bong gân cổ tay thường xảy ra khi dây chằng bị kéo căng quá mức hoặc xoắn đột ngột. Các nguyên nhân phổ biến gồm:
- Té ngã với tư thế chống tay ra đỡ.
- Duỗi hoặc vặn cổ tay đột ngột.
- Chấn thương khi tham gia thể thao như tennis, bóng rổ, cầu lông.
- Tai nạn giao thông.
- Bê vác vật nặng sai tư thế, lặp lại nhiều lần.
Triệu chứng bong gân cổ tay
Triệu chứng bong gân cổ tay phụ thuộc vào mức độ tổn thương dây chằng:
- Đau nhức: Xuất hiện khi cử động, nâng vật hoặc gập cổ tay.
- Sưng tấy: Khu vực xung quanh cổ tay phù nề rõ rệt.
- Bầm tím: Khi mạch máu bị vỡ dưới da.
- Nóng đỏ, khó cử động: Cơn đau có thể kèm theo tiếng lộp cộp khi vận động.
Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị
Nếu bong gân cổ tay không được xử lý đúng cách, nguy cơ biến chứng gồm:
- Gãy xương: Thường gặp ở xương quay dưới (gãy kiểu Pouteau-Colles hoặc Goyrand-Smith).
- Căng cơ và chấn thương gân: Hạn chế vận động và tăng nguy cơ tái chấn thương.
- Tổn thương thần kinh: Có thể gây tê bì, mất cảm giác và yếu cơ.
>>> Tham khảo thêm: Bị đau cổ tay không sưng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị
Chẩn đoán bong gân cổ tay
Để xác định mức độ chấn thương, bác sĩ thường chỉ định:
- Khám sức khỏe: Kiểm tra tiền sử chấn thương và khả năng vận động.
- Chụp X-quang: Phát hiện gãy xương kèm theo.
- Chụp MRI: Quan sát chi tiết dây chằng, sụn khớp và mô mềm.
- Chụp CT: Xác định tổn thương dây chằng, sụn và cấu trúc xương.
Bong gân cổ tay mất bao lâu để hồi phục?
Thời gian hồi phục phụ thuộc vào mức độ bong gân và cơ địa:
- Độ 1: Khoảng 2 – 4 tuần.
- Độ 2: Khoảng 4 – 6 tuần.
- Độ 3: 3 – 6 tháng, thậm chí cần phẫu thuật và vật lý trị liệu dài hạn.
Trong quá trình hồi phục, người bệnh có thể tham gia các hoạt động nhẹ nhàng nhưng cần tránh cử động mạnh tại cổ tay.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Khi nhận thấy tình trạng bong gân cổ tay không có dấu hiệu thuyên giảm trong vòng 48 giờ, hoặc xuất hiện các triệu chứng kèm theo như đau, sưng tấy dai dẳng, bầm tím, khó cử động cổ tay… người bệnh nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được thăm khám và tư vấn hướng điều trị kịp thời.
Xử lý ngay khi bị bong gân
Nguyên tắc RICE được khuyến cáo để sơ cứu:
- Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế vận động cổ tay 48 giờ đầu.
- Ice (Chườm lạnh): Chườm túi đá 15 – 20 phút/lần, 2 – 3 lần/ngày.
- Compression (Băng ép): Dùng băng thun hoặc nẹp cổ tay để cố định.
- Elevation (Kê cao): Giữ cổ tay cao hơn tim để giảm sưng.
Phương pháp điều trị bong gân cổ tay
Sử dụng thuốc giảm đau
- NSAID như Ibuprofen, Naproxen giúp giảm sưng và đau.
- Lưu ý tác dụng phụ: loét dạ dày, tăng nguy cơ tim mạch.
- Tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không tự ý lạm dụng.
Đeo băng nẹp cổ tay
- Giữ cố định cổ tay, tránh cử động mạnh.
- Không đeo quá lâu để tránh cứng khớp và teo cơ.
Vật lý trị liệu
- Bài tập tăng cường sức mạnh cơ, cải thiện linh hoạt khớp.
- Tại các phòng khám uy tín như iCCARE, kết hợp thiết bị hiện đại: sóng xung kích Shockwave, tia laser cường độ cao, băng dán RockTape.
Phẫu thuật
- Chỉ áp dụng cho bong gân độ 3, dây chằng rách hoàn toàn.
- Thường phẫu thuật nội soi hoặc mở, sửa chữa dây chằng và cố định xương.
Sai lầm cần tránh khi chữa bong gân cổ tay
Tránh đắp thuốc lá, lá rừng
- Có thể gây loét, nhiễm trùng, cứng khớp.
- Chỉ giảm đau tạm thời với bong gân nhẹ.
Tránh thoa dầu, rượu, cao nóng
- Chỉ nên dùng cho gãy xương.
- Xoa vào vùng dây chằng tổn thương có thể gây chảy máu nội tạng, teo cơ, cứng khớp.
Lời khuyên: Luôn sơ cứu đúng cách, không tự ý áp dụng mẹo dân gian, đến phòng khám uy tín để được điều trị khoa học và an toàn.
Biện pháp phòng ngừa bong gân cổ tay
- Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao.
- Mang dụng cụ bảo vệ cổ tay (đai, bao đàn hồi).
- Tránh bê vác vật nặng hoặc hoạt động sai tư thế.
- Dọn dẹp không gian sống và làm việc, hạn chế té ngã.
Trên đây là những hướng dẫn chi tiết về cách xử trí khi bị bong gân cổ tay để hồi phục nhanh chóng. Bong gân cổ tay là chấn thương phổ biến nhưng có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách. Vì vậy, hãy sơ cứu kịp thời, áp dụng các phương pháp điều trị an toàn và theo dõi sát sao để cổ tay sớm phục hồi, giúp bạn trở lại sinh hoạt và vận động bình thường một cách nhanh nhất.
>>> Đọc thêm: Cổ tay bị đau lâu ngày không khỏi do đâu, có nguy hiểm không?
