Lồi đĩa đệm là một trong những bệnh lý cột sống thường gặp, gây ra những cơn đau nhức, tê bì lan xuống tay hoặc chân, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Tình trạng này thường bắt nguồn từ sự thoái hóa cột sống, chấn thương hoặc thói quen sinh hoạt sai tư thế kéo dài. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, lồi đĩa đệm có thể tiến triển nặng hơn, dẫn đến thoát vị đĩa đệm và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phòng khám xương khớp iCCARE tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng đặc trưng và các phương pháp điều trị lồi đĩa đệm hiệu quả, giúp người bệnh lựa chọn được giải pháp phù hợp để phục hồi sức khỏe.
Lồi đĩa đệm là gì?
Lồi đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống bị dịch chuyển ra ngoài vị trí bình thường, nhưng chưa làm rách vòng xơ bao quanh. Khi đĩa đệm bị lồi, phần nhô ra có thể chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây đau nhức, tê bì hoặc yếu cơ ở vùng chi phối. Đây là giai đoạn sớm của thoát vị đĩa đệm, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì khả năng hồi phục rất cao và ít để lại biến chứng.
Đĩa đệm vốn có vai trò như “bộ giảm xóc” cho cột sống, giúp phân tán lực và tạo sự linh hoạt trong vận động. Khi bị lồi, chức năng này suy giảm, làm cột sống kém ổn định, đồng thời gia tăng nguy cơ tiến triển thành thoát vị đĩa đệm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe xương khớp.
Nguyên nhân gây lồi đĩa đệm – Những yếu tố nguy cơ đáng lưu ý
Lồi đĩa đệm hình thành do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có thể kể đến các thói quen sinh hoạt không hợp lý, các chấn thương hoặc các bệnh lý về cột sống. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn nghiêm túc cân nhắc và điều chỉnh lối sống để ngăn ngừa bệnh tốt hơn.
Các nguyên nhân chính liên quan đến lồi đĩa đệm bao gồm yếu tố sinh lý, các thói quen sai lầm, chấn thương và các bệnh lý nền. Trong các phân tích chi tiết dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu vào từng nguyên nhân cụ thể.
Tuổi tác và quá trình thoái hóa đĩa đệm
Khi tuổi tác càng cao, các dây chằng, sụn và cấu trúc trong đĩa đệm dần mất đi khả năng đàn hồi và khả năng phục hồi. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành các lồi đĩa đệm do đĩa đệm bị mất nước, teo nhỏ và dễ bị lệch ra ngoài khỏi vị trí ban đầu.
Theo các nghiên cứu y học, quá trình thoái hóa đĩa đệm thường bắt đầu từ sau tuổi 30, khi các phần tử trong đĩa đệm bắt đầu mất nước và giảm khả năng đàn hồi. Đây là yếu tố tự nhiên, tuy nhiên, nếu không có chế độ chăm sóc phù hợp, nguy cơ hình thành lồi đĩa đệm sẽ cao hơn nhiều. Do đó, việc duy trì lối sống lành mạnh, vận động hợp lý là cực kỳ cần thiết để kéo dài tuổi thọ của đĩa đệm.
Thói quen sinh hoạt không hợp lý và lao động nặng
Các thói quen như ngồi sai tư thế, mang vác vật nặng không đúng cách hoặc ít vận động đều góp phần gây tải trọng lớn lên cột sống, làm tăng nguy cơ hình thành các lồi đĩa đệm. Đặc biệt, những người lao động chân tay hoặc phải mang vác nặng ngày ngày đều có nguy cơ cao.
Chẳng hạn, việc ngồi lâu trong một tư thế không đúng có thể gây áp lực không đều lên các đĩa đệm, làm cho các lớp sụn bị co rút, dễ lệch ra ngoài và hình thành các lồi nhỏ. Ngoài ra, việc ít vận động khiến các cơ quanh cột sống yếu đi, không hỗ trợ tốt cho đĩa đệm trong việc cân bằng và giảm tải.
Chế độ sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên vận động nhẹ nhàng phù hợp sẽ giúp duy trì độ đàn hồi của đĩa đệm và giảm thiểu các nguy cơ gây lồi đĩa đệm. Cần lưu ý, tránh các hoạt động quá sức hoặc sai tư thế trong sinh hoạt hàng ngày.
Chấn thương cột sống và các bệnh lý nền
Chấn thương trực tiếp hoặc gián tiếp vào cột sống như tai nạn, ngã hay va đập mạnh có thể gây tổn thương đĩa đệm hoặc làm lệch vị trí của nó, tiền đề hình thành vấn đề lồi đĩa đệm. Trong một số trường hợp, các bệnh lý liên quan đến thoái hóa dây chằng, viêm khớp hoặc các bệnh về xương khớp cũng góp phần gây ra tình trạng này.
Chấn thương làm ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc của đĩa đệm, làm kéo dài quá trình phục hồi và dễ dẫn đến các biến dạng như lồi đĩa đệm. Những người có tiền sử chấn thương cột sống nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan.
Ngoài ra, các bệnh lý mãn tính về xương khớp hay các rối loạn chuyển hóa nhất định cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng này. Điều quan trọng là cần có các biện pháp phòng ngừa chấn thương và kiểm soát tốt các bệnh lý nền để giảm thiểu rủi ro.
>>> Đọc thêm: Rách bao xơ đĩa đệm: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Triệu chứng của lồi đĩa đệm – Nhận biết sớm để điều trị hiệu quả
Khi mắc lồi đĩa đệm, người bệnh thường gặp phải các dấu hiệu đặc trưng phản ánh tình trạng tổn thương tại cột sống. Việc nhận biết sớm các triệu chứng sẽ giúp quá trình điều trị diễn ra thuận lợi hơn, giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm.
Các triệu chứng của lồi đĩa đệm thường bắt đầu xuất hiện khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, gây ra các áp lực lên các dây thần kinh xung quanh cột sống. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất mà bạn cần quan sát.
Đau lưng, đau cổ dữ dội hoặc âm ỉ
Dấu hiệu đầu tiên của lồi đĩa đệm thường là cảm giác đau vùng thắt lưng hoặc cổ. Ban đầu có thể chỉ là những cơn đau nhẹ, âm ỉ nhưng theo thời gian, các cơn đau trở nên dữ dội hơn, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày.
Cơn đau thường xuất hiện sau các hoạt động vận động mạnh, hoặc khi duy trì tư thế lâu như ngồi làm việc hoặc lái xe. Đặc biệt, đau làm giảm khả năng vận động, gây cảm giác khó chịu và mất tập trung trong lao động, học tập.
Ngoài ra, khi các rễ thần kinh bị chèn ép hoặc viêm nhiễm, cơn đau có thể lan xuống các vùng lân cận như mông, đùi hoặc cẳng chân, thậm chí còn làm giảm khả năng vận động của chân tay.
Tê bì hoặc yếu cơ chi dưới hoặc trên
Tình trạng lồi đĩa đệm gây áp lực lên các dây thần kinh gây ra cảm giác tê bì, kim châm hoặc ngứa ran ở các vùng chi dưới hoặc chi trên.
Thường thì các cảm giác này bắt đầu nhẹ, nhưng dần dần trở nên rõ rệt hơn và có thể đi kèm yếu cơ, làm giảm khả năng vận động hoặc cảm nhận của vùng bị ảnh hưởng. Tình trạng này ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt, làm giảm khả năng làm việc và di chuyển linh hoạt của người bệnh.
Khi các triệu chứng này xuất hiện, người bệnh cần nhanh chóng đi khám để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nặng nề như liệt hoặc mất cảm giác hoàn toàn.
Rối loạn chức năng vận động và cảm giác
Trong những trường hợp nặng, tổn thương do lồi đĩa đệm có thể gây rối loạn mất cân bằng, giảm khả năng vận động hoặc các rối loạn cảm giác. Đây là những triệu chứng của các dây thần kinh bị chèn ép kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát các hoạt động của cơ thể.
Thường xuyên theo dõi các biểu hiện về cảm giác, vận động sẽ giúp người bệnh phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường có thể liên quan đến tình trạng này. Nếu không điều trị kịp thời, các vướng mắc về thần kinh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Các phương pháp điều trị lồi đĩa đệm – Lựa chọn phù hợp để giảm thiểu triệu chứng
Hiện nay, việc điều trị lồi đĩa đệm không chỉ dựa vào thuốc mà còn kết hợp nhiều phương pháp khác nhằm tối ưu hiệu quả. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, thể trạng của từng bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Việc kết hợp các phương pháp này giúp giảm thiểu tình trạng đau nhức, phục hồi chức năng cột sống và hạn chế các biến chứng lâu dài. Trong phần này, chúng ta sẽ đi sâu vào các phương pháp điều trị phổ biến, từ đó giúp người bệnh có cái nhìn toàn diện hơn về chẩn đoán và điều trị.
Điều trị bảo tồn – Thuốc và vật lý trị liệu
Điều trị bảo tồn là phương pháp phổ biến và an toàn nhất cho những người mắc lồi đĩa đệm không quá nghiêm trọng hoặc mới phát hiện. Phương pháp này tập trung vào việc giảm đau, giảm viêm và phục hồi chức năng vận động thông qua việc sử dụng thuốc, tập luyện phù hợp và vật lý trị liệu.
Các loại thuốc thường dùng bao gồm NSAID (thuốc giảm viêm không steroid), thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ và trong một số trường hợp có thể dùng thuốc tiêm corticosteroid để giảm viêm. Bên cạnh đó, các phương pháp vật lý trị liệu như xoa bóp, điện trị liệu, siêu âm hoặc laser giúp kích thích tuần hoàn, giảm đau và cải thiện chức năng cột sống.
Thực hành các bài tập phù hợp, giữ tư thế đúng trong sinh hoạt hàng ngày cũng đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn này. Người bệnh cần kiên trì hợp tác với bác sĩ để đạt hiệu quả tối đa.
Phẫu thuật và các thủ thuật can thiệp tối thiểu
Trong những trường hợp lồi đĩa đệm nặng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn hoặc có biến chứng nguy hiểm như liệt nửa người hoặc mất cảm giác, phẫu thuật là phương án cuối cùng cần thiết. Các thủ thuật phẫu thuật nhằm loại bỏ phần lồi của đĩa đệm hoặc tạo điều kiện để giảm áp lực lên thần kinh.
Các thủ thuật phổ biến bao gồm phẫu thuật nội soi, cắt bỏ đĩa đệm hoặc phẫu thuật thay thế đĩa đệm nhân tạo. Công nghệ phẫu thuật tối thiểu xâm lấn ngày càng phát triển giúp giảm thời gian hồi phục, giảm đau và hạn chế các biến chứng sau mổ.
Trong quá trình điều trị, các bác sĩ cũng khuyến cáo bệnh nhân tập trung vào phục hồi chức năng sau phẫu thuật để sớm lấy lại khả năng vận động và ổn định cột sống.
Phòng ngừa và duy trì sức khỏe cột sống
Phòng ngừa lồi đĩa đệm luôn là lựa chọn tối ưu nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao như tuổi tác, thói quen sinh hoạt hay nghề nghiệp vất vả.
Các biện pháp căn bản bao gồm duy trì tư thế đúng khi làm việc hoặc lao động, tránh mang vác vật nặng không đúng cách, luyện tập thể dục thể thao đều đặn và duy trì cân đối về trọng lượng cơ thể. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ dẻo dai của cột sống và các cấu trúc liên quan.
Trong việc phòng ngừa, người bệnh nên khám định kỳ và tuân thủ các hướng dẫn của chuyên gia y tế để giảm thiểu tối đa các nguy cơ liên quan đến lồi đĩa đệm.
Điều trị lồi đĩa đệm không xâm lấn tại iCCARE
iCCARE Chiropractic áp dụng mô hình điều trị lồi đĩa đệm tiên tiến theo hướng không xâm lấn, phù hợp cho những bệnh nhân muốn tránh phẫu thuật và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Phương pháp được xây dựng trên nền tảng y học hiện đại kết hợp với vật lý trị liệu, trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic, sóng xung kích, điện trị liệu, bài tập cá nhân hóa, giường DOC và hệ thống máy kéo giãn giảm áp cột sống DRX9000 – thiết bị đạt chuẩn FDA Hoa Kỳ.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám chi tiết, đánh giá mức độ tổn thương qua hình ảnh MRI, từ đó xây dựng phác đồ cá nhân hóa. Liệu trình thường bao gồm: giảm áp cột sống để đưa đĩa đệm trở lại vị trí sinh lý, trị liệu thần kinh cột sống nhằm điều chỉnh sai lệch cấu trúc, vật lý trị liệu để giảm đau – chống viêm, kết hợp bài tập phục hồi chức năng giúp tăng cường cơ lưng và cải thiện độ linh hoạt.
Điểm nổi bật của phương pháp không xâm lấn tại iCCARE là mang lại hiệu quả giảm đau rõ rệt, hỗ trợ tái tạo đĩa đệm, khôi phục chức năng vận động mà không cần dùng thuốc dài ngày hay can thiệp phẫu thuật. Nhiều bệnh nhân sau điều trị đã quay lại sinh hoạt, làm việc và vận động thể thao bình thường.
iCCARE không chỉ chú trọng chữa trị triệu chứng mà còn quan tâm đến dự phòng tái phát, thông qua hướng dẫn chế độ vận động, tư thế sinh hoạt đúng và dinh dưỡng khoa học. Đây chính là giải pháp toàn diện, an toàn và bền vững cho người bệnh lồi đĩa đệm.
Tổng kết
Lồi đĩa đệm là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và có những phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp giảm thiểu tối đa các rủi ro và mang lại cuộc sống khỏe mạnh hơn. Đừng chủ quan với các dấu hiệu cảnh báo của cơ thể, hãy luôn chú ý phòng ngừa và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh để bảo vệ cột sống của mình.
