Thoát vị đĩa đệm thường xuất hiện với các triệu chứng như đau thắt lưng, tê bì tay chân, cơ căng cứng… làm ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí liệt hoàn toàn. Hãy cùng iCCARE Chiropractic tìm hiểu các nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm trong bài viết dưới đây!
Thoát vị đĩa đệm là bệnh gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng đĩa đệm – bộ phận nằm giữa các đốt sống gồm nhân nhầy, vòng sợi và mâm sụn – bị lệch, rách hoặc trượt ra ngoài, khiến phần nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài. Hiện tượng này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cột sống và gây ra các triệu chứng như đau lưng, tê bì tay chân, hạn chế vận động.
7 Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm phổ biến ở dân văn phòng
1. Thoái hóa cột sống
Thoát vị đĩa đệm thường xuất hiện là kết quả của quá trình thoái hóa kéo dài của cột sống theo thời gian. Cột sống là bộ phận quan trọng giúp nâng đỡ cơ thể và phân phối trọng lượng đều xuống các chi, đồng thời chịu tác động từ các hoạt động hằng ngày như đi bộ, cúi người, vặn mình hay uốn cong.
Đĩa đệm đóng vai trò như bộ giảm chấn, hấp thụ lực từ các chuyển động này để bảo vệ cột sống và các cấu trúc xung quanh. Tuy nhiên, khi hoạt động liên tục và kéo dài, các đĩa đệm sẽ dần bị mòn, vòng sợi bên ngoài mất đi độ co giãn và trở nên yếu hơn. Khi vòng sợi suy yếu, nhân nhầy bên trong có thể bị đẩy ra ngoài, gây ra hiện tượng thoát vị đĩa đệm. Chính vì vậy, thoái hóa cột sống là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thoát vị, đặc biệt ở những người thường xuyên vận động nặng hoặc ngồi lâu sai tư thế.
2. Chấn thương
Thoát vị đĩa đệm không chỉ xảy ra do quá trình thoái hóa mà còn có thể phát sinh sau những chấn thương bất ngờ. Khi cột sống chịu một lực tác động mạnh hoặc chuyển động đột ngột, chẳng hạn như trong các vụ tai nạn giao thông, tai nạn lao động, phần đĩa đệm sẽ phải chịu áp lực rất lớn. Lực này có thể khiến vòng sợi bên ngoài rách hoặc nứt, dẫn đến nhân nhầy bên trong bị đẩy ra ngoài và hình thành thoát vị.
Bên cạnh đó, những thói quen thường ngày như nâng vật nặng không đúng cách, bê vác đồ vật quá sức, hoặc vặn người quá mức cũng tạo áp lực lớn lên đĩa đệm. Theo thời gian, áp lực lặp đi lặp lại này làm cho vòng sợi yếu đi, tăng nguy cơ đĩa đệm bị lệch hoặc thoát vị. Chính vì vậy, chấn thương, dù là đột ngột hay tích lũy lâu dài, đều là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra thoát vị đĩa đệm.
Tổng hợp các chấn thương thể thao thường gặp và cách phòng ngừa
3. Ngồi quá lâu
Ngồi nhiều trong thời gian dài là một trong những yếu tố hàng đầu làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm, đặc biệt với những người làm việc văn phòng. Bạn có thể bất ngờ khi biết rằng khi ngồi, cột sống phải chịu áp lực lớn hơn cả khi đứng. Hơn nữa, thói quen cúi người về phía trước khi ngồi làm việc sẽ khiến các dây chằng quanh cột sống căng ra, từ đó gia tăng nguy cơ đĩa đệm bị thoát vị hoặc tổn thương.
Để giảm thiểu tác động xấu của việc ngồi lâu, bạn nên lưu ý một số nguyên tắc sau trong sinh hoạt và làm việc hàng ngày:
-
Giữ tư thế lưng thẳng: Tựa lưng vào ghế, giữ đầu và vai thẳng hàng với cột sống để giảm áp lực lên đĩa đệm.
-
Điều chỉnh tư thế đầu gối và hông: Đầu gối nên ngang hoặc hơi cao hơn hông để duy trì sự cân bằng cho cột sống.
-
Đặt chân vững trên sàn: Bàn chân phẳng trên mặt sàn giúp ổn định cơ thể; nếu không chạm sàn, hãy dùng giá kê chân phù hợp.
-
Vận động thường xuyên: Không nên ngồi liên tục quá lâu. Hãy đứng dậy và đi lại hoặc thực hiện các động tác nhẹ nhàng mỗi 20–30 phút để giảm áp lực cho vùng thắt lưng, đồng thời giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.
Bằng cách duy trì tư thế đúng và tích hợp các khoảng nghỉ vận động trong ngày, bạn sẽ bảo vệ được đĩa đệm và giảm nguy cơ thoát vị cột sống hiệu quả, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể của xương sống.
4. Lối sống ít vận động – Nguy cơ thoát vị đĩa đệm tiềm ẩn
Thiếu vận động là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến thoát vị đĩa đệm, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng hoặc ngồi lâu một chỗ. Hoạt động thường xuyên không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn thúc đẩy lưu thông máu, cung cấp dưỡng chất cho đĩa đệm và cột sống, từ đó giảm nguy cơ thoái hóa và tổn thương.
Ngồi lâu hoặc lái xe đường dài làm cột sống chịu áp lực liên tục, gây căng thẳng cơ lưng và tăng nguy cơ thoát vị. Vì vậy, khi phải ngồi hoặc lái xe trong thời gian dài, bạn nên nghỉ giải lao, đứng dậy, vươn vai hoặc đi lại vài phút mỗi 1–2 giờ để giảm áp lực và cải thiện lưu thông máu.
Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc sử dụng ghế có tựa lưng hoặc tay vịn giúp định hình tư thế ngồi, giảm áp lực lên cột sống và hỗ trợ cơ lưng. Ngoài ra, ghế massage là một giải pháp hữu ích, giúp thư giãn cột sống, giảm căng cơ và giảm áp lực lên các nhóm cơ quanh vùng thắt lưng – đặc biệt thích hợp với những người thường xuyên ngồi lâu hoặc làm việc văn phòng.
Thói quen tích cực kết hợp nghỉ giải lao, vận động nhẹ nhàng và sử dụng các thiết bị hỗ trợ sẽ góp phần giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm, đồng thời nâng cao sức khỏe tổng thể của cột sống.
5. Bê đồ quá nặng – Nguy cơ thoát vị đĩa đệm cao
Việc nâng hoặc mang vác vật nặng sai tư thế là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây thoát vị đĩa đệm, đặc biệt ở vùng thắt lưng. Khi nâng vật nặng mà không gập đầu gối hoặc cúi người đúng cách, cột sống phải chịu áp lực lớn, dễ dẫn đến tổn thương đĩa đệm, cơ lưng và dây chằng.
Những hoạt động tưởng chừng đơn giản như di chuyển hàng hóa, mang giỏ đồ giặt, nâng trẻ nhỏ hay sắp xếp vật nặng tại nhà đều tiềm ẩn nguy cơ gây thoát vị nếu thực hiện không đúng kỹ thuật.
Để bảo vệ cột sống, bạn nên tuân thủ nguyên tắc nâng vật nặng đúng cách: gập đầu gối, giữ lưng thẳng, ôm vật sát người và đứng lên bằng sức mạnh của đôi chân thay vì lưng. Thói quen này không chỉ giảm áp lực lên đĩa đệm mà còn phòng ngừa các cơn đau lưng cơ năng, giảm nguy cơ chấn thương cột sống trong dài hạn.
6. Ngủ sai tư thế – Nguyên nhân gây đau lưng và thoát vị đĩa đệm
Tư thế ngủ không đúng là yếu tố dễ gây ra các cơn đau lưng kéo dài và tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm, đặc biệt ở vùng thắt lưng. Nằm sấp khiến cột sống chịu áp lực không đồng đều, gây căng cơ và dây chằng. Thay vào đó, bạn nên nằm nghiêng và đặt một chiếc gối nhỏ giữa hai đầu gối, đồng thời thay đổi bên thường xuyên để giảm áp lực lên cột sống.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy áp lực trong đĩa đệm có thể tăng đáng kể trong khi ngủ, thậm chí lên đến 240% sau 7 giờ ngủ. Điều này giải thích tại sao nhiều người cảm thấy đau lưng vào buổi sáng. Vì vậy, việc lựa chọn tư thế ngủ phù hợp và chú ý các hoạt động nhẹ nhàng vào sáng sớm là điều cần thiết để bảo vệ đĩa đệm và phòng ngừa thoát vị.
7. Thừa cân, béo phì
Cột sống chịu trách nhiệm nâng đỡ khoảng một nửa trọng lượng cơ thể khi đứng hoặc ngồi. Do đó, khi cơ thể thừa cân hoặc béo phì, áp lực lên cột sống tăng lên đáng kể, đặc biệt là vùng thắt lưng. Lâu ngày, tình trạng này làm đĩa đệm chịu lực quá mức, dẫn đến tổn thương cấu trúc và tăng nguy cơ thoát vị.
Việc duy trì cân nặng hợp lý, kết hợp chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục thể thao đều đặn là cách quan trọng để giảm áp lực cho cột sống, bảo vệ đĩa đệm và phòng ngừa thoát vị thắt lưng hiệu quả.
Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm khi nào cần gặp bác sĩ?
Những dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Thoát vị đĩa đệm nên được phát hiện và điều trị sớm để tránh biến chứng. Bạn nên thăm khám bác sĩ ngay nếu gặp các dấu hiệu sau:
- Cơn đau lưng cản trở sinh hoạt hàng ngày hoặc công việc.
- Triệu chứng không thuyên giảm sau 4 – 6 tuần.
- Rối loạn bàng quang hoặc ruột, chẳng hạn như đi tiểu hay đại tiện không kiểm soát được.
- Ngứa, tê hoặc yếu cơ ở tay, chân, bàn tay hoặc bàn chân.
- Khó đứng thẳng hoặc đi bộ bình thường.
Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả, hạn chế nguy cơ biến chứng lâu dài.
Cách chuẩn đoán thoái vị đĩa đệm
Quá trình chẩn đoán thoát vị đĩa đệm bắt đầu bằng thăm khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ kiểm tra các điểm đau trên cơ thể và yêu cầu người bệnh thực hiện các động tác như nằm, co duỗi chân để xác định cơn đau. Nếu xuất hiện đau trong quá trình này, đây có thể là dấu hiệu thoát vị đĩa đệm.
Ngoài ra, bác sĩ có thể kiểm tra thêm các yếu tố sau:
-
Phản xạ đầu gối và mắt cá chân.
-
Sức mạnh cơ bắp chân.
-
Cách đi bằng gót chân và ngón chân.
-
Khả năng cảm nhận chạm và rung động.
Để xác định chính xác tổn thương hoặc loại trừ các nguyên nhân khác, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm hình ảnh và điện sinh lý như:
-
Chụp X-quang.
-
Chụp tủy sống.
-
Chụp cắt lớp vi tính (CT scan).
-
Chụp cộng hưởng từ (MRI).
-
Điện cơ đồ (EMG).
-
Khảo sát dẫn truyền thần kinh (NCS).
Kết hợp thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm này giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác mức độ thoát vị, vị trí tổn thương, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả.
Địa chỉ khám và điều trị thoát vị đĩa đệm uy tín
iCCARE Chiropractic – Địa chỉ uy tín khám & điều trị thoát vị đĩa đệm tại Hà Nội
Nếu bạn đang tìm một nơi đáng tin cậy để khám và điều trị thoát vị đĩa đệm, iCCARE là lựa chọn được nhiều bác sĩ khuyên dùng và bệnh nhân tin tưởng. Phòng khám chuyên sâu về thần kinh – cột sống – cơ xương khớp, với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm, áp dụng phương pháp điều trị hiện đại, không phẫu thuật, phù hợp với người bệnh muốn phục hồi nhẹ nhàng, an toàn và hiệu quả.
Vì sao nên chọn iCCARE?
-
Chuyên sâu điều trị cột sống – đĩa đệm: iCCARE hiểu rõ cấu trúc cột sống và vai trò của đĩa đệm, do đó phác đồ điều trị được cá nhân hóa theo từng bệnh nhân — từ nhẹ đến nặng.
-
Phương pháp không xâm lấn: Với liệu trình gồm trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic), vật lý trị liệu, giường kéo giãn giảm áp, laser trị liệu, sóng xung kích… iCCARE giúp giảm chèn ép thần kinh, hỗ trợ phục hồi đĩa đệm và mô mềm, giảm đau, giảm viêm mà không cần phẫu thuật.
-
Thiết bị hiện đại & công nghệ tiên tiến: Phòng khám được trang bị thiết bị chuyên biệt cho điều trị cột sống và phục hồi chức năng — hỗ trợ phục hồi nhanh, an toàn và hiệu quả.
-
Bác sĩ & chuyên viên giàu kinh nghiệm: Đội ngũ bao gồm các bác sĩ, chuyên gia trị liệu cột sống có chuyên môn sâu, đảm bảo trị liệu đúng kỹ thuật, theo sát tiến trình hồi phục.
-
Phác đồ cá nhân – phù hợp với từng người: iCCARE đánh giá kỹ tình trạng trước khi điều trị, theo dõi thường xuyên và điều chỉnh liệu trình phù hợp nhằm đạt kết quả tốt nhất.
-
Những trường hợp thoát vị từ nhẹ tới trung bình (và cả mãn tính) đều có lộ trình phù hợp: Nhiều bệnh nhân sau điều trị tại iCCARE đã giảm đau rõ rệt, phục hồi vận động — tránh phẫu thuật và phụ thuộc thuốc.
>>> Xem thêm bài viết của iCCARE trên báo Kinh Tế & Sức Khỏe: [Kinh Tế & Sức Khỏe] Chiropractic – Chìa khóa vàng trong điều trị thoát vị đĩa đệm không xâm lấn
Khi nào nên đến iCCARE?
Bạn nên cân nhắc thăm khám tại iCCARE khi:
-
Đau lưng kéo dài, đau lan xuống chân, có biểu hiện thoát vị đĩa đệm
-
Đau tái phát nhiều lần, ảnh hưởng sinh hoạt
-
Muốn điều trị an toàn, không phẫu thuật, không dùng thuốc lâu dài
-
Đã thử nhiều cách nhưng tình trạng không cải thiện
>>> Nếu bạn đang gặp các vấn đề về thoát vị đĩa đệm, đau lưng, tê bì chân tay hay cần tư vấn sâu hơn về tình trạng cột sống, đừng ngần ngại liên hệ ngay Phòng khám iCCARE. Tại đây, bạn sẽ được thăm khám trực tiếp bởi đội ngũ bác sĩ trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) giàu kinh nghiệm, được xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa và hỗ trợ hồi phục một cách an toàn – hiệu quả – không dùng thuốc.
Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm hiệu quả
Bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm nếu áp dụng những thói quen lành mạnh trong sinh hoạt và vận động hàng ngày:
-
Tập thể dục đều đặn: Các bài tập tăng cường sức mạnh cơ lưng, cơ bụng giúp nâng đỡ cột sống, hạn chế áp lực lên đĩa đệm.
-
Nâng vật đúng tư thế: Khi bê vác đồ nặng, nên gập gối, giữ lưng thẳng để giảm sức ép lên cột sống.
-
Giữ tư thế đứng và ngồi chuẩn: Cột sống thẳng, vai thả lỏng và tránh cong vẹo giúp hạn chế tổn thương đĩa đệm.
-
Điều chỉnh tư thế ngủ: Tránh nằm sấp, có thể đặt gối giữa hai chân khi nằm nghiêng để giảm áp lực lên cột sống.
-
Tránh hút thuốc lá: Thuốc lá làm giảm lưu thông máu và sức khỏe xương khớp, tăng nguy cơ thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm.
Áp dụng các biện pháp này đều đặn sẽ giúp bảo vệ đĩa đệm, giảm nguy cơ đau lưng và thoát vị, đồng thời cải thiện chất lượng sống lâu dài.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc nắm được những nguyên nhân phổ biến gây thoát vị đĩa đệm. Nếu thấy thông tin hữu ích, đừng quên chia sẻ để bạn bè và người thân cùng biết và phòng ngừa hiệu quả nhé!
