Tình trạng chuột rút bắp chân khi ngủ khiến nhiều người khó chịu bởi những cơn đau đột ngột, dữ dội làm gián đoạn giấc ngủ. Không chỉ đơn thuần là hiện tượng co thắt cơ, chuột rút còn có thể là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe cơ bắp hoặc các bệnh lý tiềm ẩn. Hiểu rõ nguyên nhân, giải pháp điều trị tại nhà và phương pháp Chiropractic sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ và giảm nguy cơ tái phát. Cùng phòng khám xương khớp iCCARE khám phá trong bài viết sau.
Chuột rút bắp chân là gì?
Hiện tượng chuột rút bắp chân khi ngủ xảy ra khi các cơ bắp ở chân, đặc biệt là vùng bắp chân, bị co thắt đột ngột mà bạn không thể kiểm soát. Tình trạng này thường diễn ra vào ban đêm, khi cơ thể đang nghỉ ngơi hoặc chìm sâu vào giấc ngủ. Những cơn co thắt kéo dài từ vài giây đến vài phút, thường gây ra đau đớn dữ dội, có khả năng làm bạn tỉnh giấc và gây khó khăn khi quay trở lại giấc ngủ.
Theo các nghiên cứu, chuột rút bắp chân về đêm có xu hướng xảy ra phổ biến hơn ở người cao tuổi. Cụ thể, khoảng 33% người trên 60 tuổi từng trải qua hiện tượng này ít nhất một lần trong hai tháng gần nhất. Ngoài ra, phần lớn người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên đều gặp chuột rút bắp chân ít nhất một lần trong đời. Tình trạng này cũng thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai, khi trọng lượng cơ thể tăng khiến áp lực lên các cơ bắp chân trở nên lớn hơn và người làm việc nhiều giờ với ít vận động.
Nguyên nhân gây chuột rút bắp chân khi ngủ
Nguyên nhân phổ biến
- Mất cân bằng điện giải: Thiếu hụt các khoáng chất như magie, canxi và kali làm các cơ bắp nhạy cảm hơn với kích thích, dẫn đến co thắt.
- Mất nước: Khi cơ thể không được cung cấp đủ nước, khả năng vận hành của cơ bắp bị ảnh hưởng, dễ dẫn đến chuột rút.
- Tư thế ngủ không đúng: Các tư thế ngủ làm căng cơ bắp chân trong thời gian dài có thể gây hiện tượng chuột rút vào ban đêm.
- Ngồi lâu trong thời gian dài: Việc duy trì tư thế ngồi quá lâu, đặc biệt khi không thoải mái, có thể làm giảm lưu lượng máu đến chân, dẫn đến các cơn co thắt cơ không kiểm soát.
- Sử dụng cơ bắp quá mức, rối loạn dẫn truyền thần kinh: Khi cơ thể vận động nhiều hoặc đi bộ trong thời gian dài, Acid Lactic có thể tích tụ trong các cơ, đặc biệt là ở bắp chân. Sự tích tụ này làm gián đoạn quá trình truyền tín hiệu từ dây thần kinh đến cơ bắp, khiến các cơ bị kích thích ngay cả khi bạn đã nghỉ ngơi hoặc đi ngủ. Điều này gây ra hiện tượng co thắt không kiểm soát, thường được gọi là chuột rút hoặc vọp bẻ. Ngoài ra, việc các dây thần kinh ở khu vực thắt lưng bị chèn ép cũng có thể gây ra tình trạng co thắt ở bắp chân. Điều này thường xảy ra ở những người mắc các vấn đề về cột sống như hẹp cột sống hoặc dị tật ở cột sống lưng.
- Tư thế không phù hợp trong ngày: Tư thế sai lệch, chẳng hạn như ngồi hoặc đứng với chân ở vị trí không tự nhiên, cũng là yếu tố khiến cơ bắp co thắt bất thường.
Các yếu tố góp phần khác
- Lưu thông máu kém: Các bệnh lý về tuần hoàn máu làm giảm lượng máu đến vùng bắp chân, gây co thắt cơ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như lợi tiểu, thuốc điều trị cholesterol hoặc cao huyết áp có thể gây chuột rút như một tác dụng phụ.
- Bệnh lý nền: Tiểu đường, suy giáp, hoặc bệnh thần kinh ngoại biên đều có thể liên quan đến tình trạng này.
- Đứng hoặc làm việc trên bề mặt cứng: Việc đứng hoặc làm việc trên các bề mặt cứng như sàn bê tông mà không có đệm lót tạo ra sự căng thẳng kéo dài cho cơ bắp ở chân, góp phần gây ra tình trạng chuột rút.
- Mang thai: Trong thời kỳ mang thai, nguồn dinh dưỡng trong cơ thể người mẹ hầu hết đều tập trung cung cấp cho thai nhi. Đồng thời, các hormone trong cơ thể cũng có sự thay đổi lớn. Những yếu tố này làm cho các mẹ bầu thường xuyên gặp tình trạng chuột rút vào ban đêm, gây ra cảm giác đau nhức, khó chịu và ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ.
Cách khắc phục chuột rút bắp chân hiệu quả
Biện pháp xử lý chuột rút bắp chân khi xảy ra tức thời
-
- Kéo giãn cơ bắp: Ngay khi cảm thấy cơ bắt đầu co thắt, hãy duỗi thẳng chân và kéo ngón chân về phía cẳng chân để làm giãn cơ bắp, giúp giảm co thắt và cơn đau một cách nhanh chóng. Nếu tình trạng xảy ra ở vùng đùi, hãy kéo bàn chân về phía mông để giãn cơ hiệu quả.
- Xoa bóp cơ nhẹ nhàng: Thực hiện massage nhẹ nhàng tại vùng cơ bị chuột rút bằng tay hoặc sử dụng con lăn massage. Việc này giúp tăng lưu thông máu và hỗ trợ cơ bắp thư giãn.
- Đứng lên và đi lại: Ngay lập tức đứng dậy, dồn trọng lực lên chân đang bị chuột rút để làm dịu cơ. Sau đó, di chuyển nhẹ nhàng hoặc lắc chân để kích thích tuần hoàn máu.
Sử dụng nhiệt:
- Chườm nóng: Đặt một túi chườm nóng hoặc sử dụng nước ấm để thư giãn vùng cơ bắp đang đau nhức.
- Chườm lạnh: Nếu cơn đau kéo dài hoặc khó chịu, bọc túi đá trong khăn và áp vào khu vực bị co thắt để làm dịu cơ.
- Nâng cao chân: Sau khi cơn chuột rút đã dịu đi, hãy kê chân cao hơn so với cơ thể để giảm áp lực và hỗ trợ tuần hoàn máu.
Phòng ngừa tái phát
- Duy trì chế độ tập luyện hợp lý: Việc tập thể dục đều đặn và ở mức độ vừa phải không chỉ cải thiện tuần hoàn máu mà còn giúp cơ bắp trở nên khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, cần tránh vận động quá mức, đặc biệt là sử dụng cơ bắp chân liên tục, để tránh gây mỏi mệt và tổn thương.
- Thực hiện các bài tập giãn cơ đều đặn: Trước khi đi ngủ, hãy dành thời gian thực hiện một số động tác kéo giãn nhẹ nhàng để các cơ chân được thả lỏng. Thói quen này giúp giảm nguy cơ co thắt cơ xảy ra trong giấc ngủ.
- Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể: Tình trạng mất nước có thể làm tăng khả năng xuất hiện chuột rút. Do đó, bạn nên uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt là sau khi vận động hoặc lao động nặng.
- Bổ sung đầy đủ khoáng chất cần thiết: Các khoáng chất như magie, kali và canxi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và hoạt động hiệu quả của cơ bắp. Bạn có thể tìm thấy chúng trong các loại thực phẩm như chuối, rau lá xanh đậm, các loại hạt và sữa.
- Điều chỉnh tư thế làm việc: Tránh ngồi lâu ở một tư thế cố định và luôn bảo đảm tư thế ngồi hoặc đứng thoải mái. Nếu phải ngồi làm việc trong thời gian dài, hãy thường xuyên đứng dậy, đi lại và di chuyển để giảm áp lực lên cơ bắp.
- Điều chỉnh tư thế ngủ: Kê chân lên gối hoặc cao hơn một chút để giảm áp lực lên bắp chân.
- Nắn chỉnh cột sống Chiropractic: Phương pháp Chiropractic không chỉ tập trung vào việc cân chỉnh cột sống mà còn hỗ trợ giảm thiểu các vấn đề về cơ, bao gồm chuột rút bắp chân.
>>> Xem thêm: Vì sao bị chuột rút khi ngủ? Cách khắc phục hiệu quả
Lợi ích của phương pháp:
- Chiropractic giúp giải phóng áp lực lên dây thần kinh và cơ bắp, làm giảm nguy cơ co thắt cơ không tự chủ.
- Các thao tác nắn chỉnh cột sống còn hỗ trợ cải thiện lưu thông máu, giúp cơ bắp chân hoạt động ổn định hơn.
Cách thức thực hiện:
- Phương pháp này cần được thực hiện bởi các chuyên gia Chiropractic có chuyên môn cao.
- Các thao tác nắn chỉnh được thực hiện bằng tay một cách nhẹ nhàng, chính xác, tập trung vào vùng cột sống và các điểm liên quan đến chức năng vận động của bắp chân.
Khi nào nên áp dụng:
- Đối với người có tiền sử chuột rút mãn tính hoặc thường xuyên bị co thắt cơ vào ban đêm, Chiropractic có thể là giải pháp hữu hiệu để ngăn ngừa tái phát.
Khi nào cần thăm khám bác sĩ?
Người bệnh nên tìm đến sự tư vấn y tế nếu:
- Chuột rút xảy ra thường xuyên và kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ.
- Đi kèm các triệu chứng như sưng, đỏ, đau dai dẳng hoặc yếu cơ.
- Có bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh thần kinh hoặc vấn đề mạch máu cần điều trị.
Chuột rút bắp chân khi ngủ không chỉ gây phiền toái mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà hoặc các phương pháp chuyên sâu như Chiropractic sẽ giúp bạn bảo vệ giấc ngủ và cải thiện tình trạng cơ bắp. Hãy để iCCARE đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện và hiệu quả nhất.
>>>Tham khảo thêm: Mẹo chữa căng cơ bắp chân tại nhà hiệu quả nhất hiện nay
