Những người bị viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, vảy nến… chắc chắn không còn xa lạ với triệu chứng cứng khớp nữa rồi. Hiện tượng này vừa cảnh báo các bệnh lý về xương khớp, đồng thời cũng khiến người mắc gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Thậm chí, không được điều trị kịp thời còn để lại nhiều biến chứng nặng nề.
Cứng khớp là như thế nào?
Bệnh cứng khớp được hiểu là tình trạng mà các khớp bị cứng lại, gây khó khăn trong vận động. Một số các khớp thường xuyên mắc phải hiện tượng này như ngón tay, bàn tay, cổ, bàn chân…. Vấn đề này có thể xảy ra ở bất cứ ai và không ảnh hưởng đến khả năng vận động ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, theo thời gian thì người bệnh sẽ nguy cơ không thể cử động ở vị trí bị tổn thương.
Cứng khớp buổi sáng rất phổ biến sau khi ngủ dậy hoặc mỗi lần bất động ở một tư thế nào đó. Nếu như muốn vận động bình thường trở lại cần tích cực co, gập duỗi khớp từ 15 phút, thậm chí là kéo dài 1 tiếng đồng hồ.
Các vị trí thường bị cứng khớp
Dưới đây là một số vị trí thương bị cứng khớp nhất trên cơ thể mỗi khi mắc phải các bệnh lý liên quan đến xương khớp.
Đầu gối: Cứng khớp gối thường thấy do thoái hóa, viêm màng hoạt dịch khớp gối hay bởi chấn thương. Ngoài ra, hiện tượng này cũng rất phổ biến trong thoái hóa khớp, khi đó sụn chêm tại khớp gối sẽ bị mỏng đi, dịch bôi trơn giảm đáng kể khiến bệnh nhân đau đớn mỗi khi cử động. Đặc biệt là còn cảm nhận được tiếng lạo xạo của các đầu xương cọ vào nhau.
Ngón tay: Cứng khớp ngón tay là một triệu chứng phổ biến đối với những ai bị viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp ở người cao tuổi. Tình trạng này xuất hiện nhiều sau mỗi buổi sáng và kéo dài dưới 30 phút với người thoái hóa khớp, trên 45 phút với những ai bị viêm khớp dạng thấp.
Cổ tay: Cứng khớp cổ tay xuất hiện bởi do thời gian bó bột sau chấn thương quá lâu. Bên cạnh đó, đó cũng là biểu hiện của một số bệnh lý khác như viêm màng hoạt dịch khớp bởi gout, viêm khớp dạng thấp và cả thoái hóa khớp…
Cổ chân: Cứng khớp cổ chân là tình trạng giảm vận động ở cổ chân, khớp thường xuyên rơi vào cảnh cứng và khô đối với những người trên 40 tuổi, đặc biệt là ngoài 60 tuổi.
Cứng khớp có dấu hiệu gì?
Cứng khớp, ngoài khó khăn trong vận động ra thì người bệnh còn dễ dàng cảm nhận được nhiều dấu hiệu khác như: Đau khớp, đau tăng lên khi vận động, sưng khớp và biến dạng khớp, thậm chí là xuất hiện âm thanh nứt hay lục cục mỗi lần chuyển động.
Nguyên nhân dẫn tới cứng khớp
Cứng khớp là biểu hiện của rất nhiều các bệnh lý khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp xuất hiện phổ biến ở nữ hơn là nam từ độ tuổi 30-50. Tình trạng này được hiểu là chứng rối loạn tự miễn dịch khiến cho hệ thống miễn dịch tấn công vào các khớp bình thường trên cơ thể.
Viêm cột sống dính khớp
Đặc trưng của bệnh lý này là vôi hóa cầu xương giữa đốt sống, đồng thời dính khớp cùng chậu, từ đó gây mất khả năng di động của cột sống. Dấu hiệu phổ biến bao gồm đau, căng cứng hông, lưng dưới mỗi khi thức dậy vào buổi sáng hoặc giữ nguyên một tư thế.
Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp được hiểu là dạng viêm khớp thoái hóa bởi hao mòn khớp. Một số các loại thoái hóa phổ biến như thoái hóa khớp vai, thoái hóa khớp háng, thoái hóa gối….
Viêm bao hoạt dịch
Đây là tình trạng mà khi các bao hoạt dịch khớp bị viêm, dày lên và có xu hướng phát triển. Từ đó, gây đau kèm theo hiện tượng cứng khớp. Viêm bao hoạt dịch xảy ra ở bất cứ khớp nào trên cơ thể, song phổ biến nhất vẫn là khớp vai, háng và gối.
Ung thư xương
Ung thư xương là một tình trạng bệnh hiếm gặp nhưng hoàn toàn có thể xuất hiện. Khi mắc phải ung thư, người sẽ phải đối mặt với các cơn đau, khả năng vận động cũng từ đó mà hạn chế đáng kể.
Gout
Gout là một căn bệnh viêm khớp liên quan đến rối loạn chuyển hóa protid bên trong cơ thể. Thông thường, gout sẽ khởi phát đột ngột, nhanh và diễn ra ở nam giới nhiều hơn là nữ. Thậm chí, các triệu chứng xuất hiện chỉ sau một đêm, đặc biệt ở khu vực ngón chân cái với biểu hiện cứng khớp, sưng, nóng, đỏ và đau.
Lupus ban đỏ
Lupus ban đỏ là một căn bệnh tự miễn khác khiến cho hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các mô khỏe mạnh, bao gồm cơ và khớp. Khi mắc phải vấn đề này, người bệnh sẽ đối mặt với hiện tượng sưng tấy, đau đớn…
Chấn thương
Các chấn thương nặng do chơi thể thao, tai nạn giao thông hay té ngã… phải bó bột khiến sụn tổn thương, trật khớp và cả gãy xương hay các khớp không thể vận động cũng sẽ dẫn tới cứng khớp. Việc phục hồi sau chấn thương đóng vai trò quan trọng trong việc hoạt động trở lại bình thường.
Lão hóa
Theo thời gian, tuổi tác sẽ khiến cho xương khớp phải chịu nhiều áp lực rồi gần yếu đi. Đó cũng chính là một phần tự nhiên của lão hóa. Với việc tỉ lệ già hóa dân số ngày càng tăng thì tình trạng này ngày càng xuất hiện nhiều hơn.
Những ai dễ bị cứng khớp?
Cứng khớp có thể diễn ra ở bất cứ ai dù là nam hay nữ, song các đối tượng sau đây sẽ có nguy cơ mắc cao hơn.
Người từ 30-50 tuổi, phụ nữ khả năng bị cứng khớp cao hơn nam giới.
Người có thành viên gia đình mắc bệnh xương khớp.
Người có hệ miễn dịch kém hơn thông thường.
Phụ nữ mang thai hoặc mới sinh con.
Những người sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên hút thuốc lá, béo phì.
Cứng khớp có nguy hiểm không?
Cứng khớp nếu như không được điều trị và ngăn chặn kịp thời rất dễ xảy ra các biến chứng nguy hiểm như sau.
Mất khả năng vận động
Những khớp thường xuyên phải hoạt động sẽ bị co cứng. Nếu như tình trạng xảy ra ở cổ tay thì việc cầm nắm đương nhiên là khó khăn. Ngược lại, xuất hiện ở cổ chân thì đi lại dần trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Phần lớn, người bệnh không thể tự cử động linh hoạt, đồng thời nguy cơ tái phát triệu chứng khi vận động ở những khớp bị tổn thương. Thậm chí, người mắc bệnh trong thời gian dài và đối tượng có bệnh nền viêm khớp dạng thấp còn bị ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng lao động.
Teo cơ, biến dạng và tàn phế
Cứng khớp hoàn toàn có thể gây ra tình trạng tàn phế nếu không được điều trị sớm. Tại vị trí khớp bị tổn thương, không vận động trong thời gian dài sẽ dẫn tới hiện tượng teo cơ, biến dạng và dính khớp. Nguy cơ tàn phế cao ở giai đoạn muộn mà không được cứu chữa.
Ảnh hưởng đến tim mạch
Biến chứng của cứng khớp có thể ảnh hưởng đến tim mạch, gây tổn thương tim. Trong đó, giai đoạn muộn khiến người bệnh hở van tim, thậm chí người già bị biến chứng về tìm còn gây tử vong.Lứa tuổi trung niên từ 30 – 50 tuổi, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần nam giới.
Trong gia đình có người thân mắc bệnh liên quan đến xương khớp.
Người có hệ miễn dịch kém.
Những người đang mang thai hoặc mới sinh con.
Nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở những người thừa cân béo phì, người thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá…
Phương pháp chẩn đoán
Như thường lệ, để chẩn đoán chính xác tình trạng cứng khớp thì các bác sĩ vẫn sẽ tiến hành hai phương án là khám lâm sàng và cả xét nghiệm hình ảnh.
Khám lâm sàng
Đầu tiên là tiến hành hỏi về tình trạng bệnh, tiền sử bệnh, các chấn thương gần đây. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ xem xét mức độ diễn ra triệu chứng để có cái nhìn tổng quan nhất.
Xét nghiệm
Các phương pháp xét nghiệm có thể kể đến như X-quang với mục đích là phát hiện gãy xương, bệnh thoái hóa khớp. Chụp CT chẩn đoán các vấn đề về xương chính xác. Ngoài ra, chụp CT năng lượng kép giúp xác định bệnh gout thông qua hình ảnh sự lắng đọng tinh thể urat quanh khu vực của khớp.
Bên cạnh đó, người bệnh còn được siêu âm nhằm đánh giá cấu trúc mô mềm bên trong, xung quanh khớp. Chụp MRI cũng sẽ được áp dụng nhằm phát hiện các tổn thương tại các mô mềm như: Gân, dây chằng, sụn, cơ.
Cách điều trị cứng khớp
Điều trị cứng khớp ra sao cho hiệu quả còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau. Từ tình trạng người bệnh, sự kiên trì khi áp dụng hay dùng phương pháp đúng với chỉ định….
Chườm nóng, lạnh
Dùng túi chườm chuyên dùng cho đá vào và thực hiện chườm lên vùng tổn thương từ 15-20 phút nhằm giảm đau, giảm sưng và cải thiện khả năng vận động. Ngoài ra, cũng có thể dùng nước ấm để chườm khu vực bị cứng khớp nhằm tuần hoàn máu, tăng cường sức cơ.
Dùng thuốc
Người bệnh có thể sử dụng thuốc giảm đau không steroid như Naproxen, Ibuprofen để điều trị đau khớp. Ngoài ra, có thể dùng Glucosamine sulfate nhằm hỗ trợ điều trị tốt hơn. Lưu ý, chỉ được sử dụng khi có sự cho phép từ bác sĩ.
Vật lý trị liệu
Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu có vai trò quan trọng trong việc thư giãn xương khớp, làm nóng và hạn chế co cứng. Đồng thời, giảm cân, duy trì cân nặng phù hợp để tránh áp lực lên các khu vực bị tổn thương. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn cần sự tư vấn đề các bài tập cũng như quy trình thực hiện.
Các phương án phòng ngừa cứng khớp
Để tránh mắc phải tình trạng cứng khớp, yêu cầu mỗi người tự chủ động ngăn ngừa bằng cách sinh hoạt lành mạnh và có chế độ công việc, tập luyện hợp lý.
Sinh hoạt
Cần có một chế độ sinh hoạt lành mạnh và tích cực bằng việc đi bộ 10 nghìn bước mỗi ngày. Duy trì cân nặng sao cho phù hợp để giảm tải áp lực lên các khớp. Uống ít nhất 1,5 lít nước và bỏ các chất kích thích như bia rượu, kèm với đó là giới hạn công việc không quá sức.
Dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng rất quan trọng và ảnh hưởng đến khả năng chống cứng khớp. Một số các thực phẩm tốt cho khớp như: Rau xanh, cá hồi, cá ngừ, dâu tây, óc chó, dầu ô liu, nghệ, hạnh nhân… Đồng thời, hạn chế đường, nước ngọt, thức ăn nhanh….
Cứng khớp rõ ràng là một triệu chứng của khá nhiều các bệnh lý không nên chủ quan. Cần nắm rõ dấu hiệu, chẩn đoán sớm và có cách điều trị phù hợp. Đồng thời, chủ động phòng tránh bằng cách cân bằng chế độ sinh hoạt lẫn dinh dưỡng mỗi ngày. Đừng quên ghé thăm chuyên trang phòng khám xương khớp ICCARE để cập nhật thông tin mới nhất về sức khỏe nhé!
